Salgın sürecinin her sektöre olduğu gibi spor sektörüne olumsuzluklarını her spor branşında ayrı ayrı değerlendirmek gerektiğini düşünenlerdenim. Ancak bir gerçek var ki dünyanın en büyük spor organizasyonlarının başında gelen hayallerin sporla birleştiği Tokyo Olimpiyat Oyunları'nın bir yıl ertelenmesi ile başlayan süreç, aslında mart ayı başında olimpiyat oyunlarında başarı oranları yüksek olan ABD, Kanada, İngiltere gibi ülkelerin Tokyo'ya sporcu göndermeyeceğini açıklanmasının ardından hız kazandı.

Bugün itibariyle ise olimpiyat resmi sponsorlarının tereddütleri ekonomik çekinceleri, bir yıl ertelenmesine rağmen oyunların yapılıp yapılamayacağı kaygıları güncelliğini koruyor. Bu yazıda popüler branşlardan örneklerle sizlere bu konuları detaylarıyla aktarmaya çalışacağım.

Gelelim spor ekonomi pastasında bir hayli büyük pay sahibi olan popüler futbol sektörünü salgın nasıl etkilemiş ve etkiliyor?

2020 Avrupa Futbol Şampiyonası'nın ertelenmesi ve bu önemli spor organizasyonun da ulusal katılımcı federasyonların ayak bastı kazanımları dediğimiz ekonomik kazanımları da bir yıl ertelenmiş oldu. Bir parantez de ulusal anlamda ülke sporuna yön veren Gençlik ve Spor Bakanlığı ve Spor Genel Müdürlüğü'nün süreci en hassas şekilde değerlendirmesi, takibi ve ülkede faaliyet gösteren 64 federasyonun süreç yönetme ve planlamalarına olan olumlu katkılarının değerli olduğunu düşünüyorum.

Tabii ki sporda faaliyetlerin sürdürülebilir olması ekonomik verilerin ve akışın iyi yönetimiyle alakalı. Yapılan sponsorluklar, maç günü yayın gelirleri, branşa özgü gelirler gibi birçok gelir kapısından içeri virüs girdi...

Özellikle ülkemizde 64 federasyon 41 federasyonu olimpik olduğunu düşünürsek olimpiyat oyunlarına ülke olarak ne denli yatırım ve önem verildiğini de gösteriyor. Olimpiyat Oyunları hakkında küçük bir detay da oyunların yine aynı isimle önümüzdeki yıl Tokyo 2020 ismiyle yapılacak olması.



Yine gelelim asıl konumuz sporun ekonomisine…

Salgın sürecinin olası azalması ve sporun tekrar canlanma süreci spor ekonomisi paydaşları için yoğun bir mesai anlamına geliyor.

Spor ekonomisi boyutuyla futbol sektöründen bazı istatistiki bilgiler vermek gerekirse; Barcelona'nın İspanya Ligi'nde maç günü gelirleri toplam kulüp gelirlerine oranının %17 olduğunu düşünürsek ekonomisinin bir hayli yara aldığını söyleyebiliriz.  Messi krizinin olası ayrılıkla sonuçlanması durumunda kulüp açısından ekonomisine etkilerini saymıyorum bile.

Gelelim futbolun beşiği İngiltere Premier Lig'e. Manchester United takımın salgın sürecinde forma reklamı sponsor firmanın sözleşmesinde yer alan maddeye göre Premier Lig sezonu tamamlanamaması halinde sözleşme gereği sponsor firmaya ödemesi gereken tazminat maddesi oldukça ilginç değil mi?

Sportif sözleşmeler ve sporcu maaşları konusununda ayrıca ele alınması gerekli gibi görünüyor. Uluslararası spor birliklerinin sporcu sözleşmeleri konusunda liglerin bitiş tarihlerinin baz alınması görüşleri yine spor hukuku açıısından yeni yaklaşımlar getirdi ve getirecek. Kulüp yönetimlerinin yüksek maaş skalasında yer alan sporculara feragat talep süreçleri hala sürüyor gibi. Hak vermemek elde değil. Virüs spor hukuku açısından da yeni tanımlamalarıyla şimdiden protokollerde yerini alacağa benziyor. İlginç ama sektör geliştikçe ekonomi büyüdükçe ekibinizde her olasılığı lehinize çevirecek bir beyin takımı olması gerekliliğini ortaya koyuyor diyebiliriz. Profesyonel yöneticilik kariyerimde yaşadığım deneyimlere göre spor da kurumsallık ancak şirket mantığının spor kültürüne evrilmiş haliyle daha verimli olacağı kanaatindeyim. Ekonomik verilere gelecek olursak, futbol da beş büyük lig de ise ekonomik kayıp 4 milyar Euro'yu çoktan geçmiş durumda.

Lig bazından en büyük kayıp ise Premier Lig'de, 1 milyar 250 milyon Euroluk kayıpla başı çekmekte.Ülkemizde ise Süper lig kulüplerinin kayıpları 1.5 Milyar TL'ye şimdiden ulaştı bile. Ülke futbolumuzun toplam gelirlerine oranına bakarsak ise %25 - %35 arasında tutara ulaşmış durumda.

Sporun içinden gelen ve spor sektöründe profesyonel kariyeri olan biri olarak salgın sürecinin dijital ortam satışlarında ne denli etki ettiğini söyleyebiliriz.

Spor ekipmanlarına olan ilgiyi ve satış rakamlarına olan olumlu etkisi sektörün dijital platformlarını da inovatif bakış açısı getirdi ve getireceğe benziyor.

Özetle; Covid-19 sürecinin spor ekonomisine %25 - %30 aralığında geriye gitmesi ön görülüyorken bu durum sürecin ne yönde seyir edeceğiyle de doğru orantılı olacaktır. Sosyal hayatımıza ve spor gündemimize yeni boyutlar getiren covid-19 umarım en kısa sürede sona erer ve sporun her boyutuyla sağlıklı ve keyifli günlere ulaşırız.